Iedereen Zorgt: naar een gedeelde verantwoordelijkheid voor het toekomstbestendig organiseren van zorg en welzijn in Flevoland
Datum
Het personeelstekort in zorg en welzijn wordt, net als in andere regio’s, een steeds groter probleem in Flevoland. De verhouding tussen het aantal beschikbare zorgprofessionals en het aantal burgers wordt steeds schever. Ook voor Flevoland worden grote tekorten voorspeld.
Deze worden versterkt door regionale kenmerken van deze provincie:
- In de komende decennia zal het bevolkingsaantal (met name in Almere en Lelystad) sterk toenemen, doordat er veel huizen bij worden gebouwd.
- Flevoland is een relatief jonge provincie, waar de eerste generaties nu in de pensioensleeftijd komen. Dat betekent dat er nog gebouwd moet worden aan een zorginfrastructuur die op de ouderen is afgestemd.
- In verhouding tot de rest van het land heeft Flevoland een grotere laaggeletterdheid en wonen er in verhouding meer mensen met een zogenoemde ‘kwetsbaarheid’.
- De geografische ligging en aanwezige zorgcapaciteit zorgen ervoor dat er rondom de provincie (denk aan Amsterdam, Utrecht, Zwolle) ook veel concurrerende mogelijkheden kunnen worden geboden voor talent, bijvoorbeeld bij grote organisaties / ziekenhuizen die veel capaciteit hebben voor werving en opleiding en aandacht voor carrièrepaden.
Het Kenniscentrum Maatschappelijke Innovaties Flevoland van hogeschool Windesheim doet onderzoek naar dit complexe vraagstuk samen met en voor de praktijk. Wij doen dit door middel van de kennislijn ‘Iedereen Zorgt: naar een gedeelde verantwoordelijkheid voor het toekomstbestendig organiseren van zorg en welzijn in Flevoland’.
Deze kennislijn kent drie aandachtsgebieden:
- De instroom van nieuwe zorg- en welzijnsprofessionals. Onderzoekers Nicole de Boer en Amrit Dirks onderzoeken de motivatie en ervaringen van studenten bij het kiezen van de opleidingen Social Work en Health. Door inzicht te krijgen in de motivatie en wensen van leerlingen rondom werken in de zorg, kan door opleidingen gericht worden geworven, geschoold, afgestemd/verbonden en behouden. Door tevens de vraag en motivatie van zij-instromers in kaart te brengen kan worden vastgesteld wat nodig is om hun instroom in de zorg- en welzijnssector te realiseren. Het onderzoek leidt tot 1) handvatten voor werving en de inrichting van praktijk en onderwijs in aansluiting op wensen en behoeften van potentiële nieuwe medewerkers en 2) inzicht in de wijze waarop opleidingen en zorg- en welzijnsorganisaties op het gebied van instroom verantwoordelijkheid delen. De kennis en plannen leiden tot een verhoogde instroom in de gezondheidszorg en welzijns(opleidingen) in Flevoland.
- Het behouden van professionals in de zorg en welzijnssector. Onderzoekers Anne van Vliet en Amrit Dirks doen onderzoek naar verborgen arbeidspotentieel onder mensen in de pensioengerechtigde leeftijd. Daarnaast onderzoeken zij hoe flexibilisering situationele arbeidsongeschiktheid, arbeidsongeschiktheid door bijvoorbeeld mantelzorgtaken, kan verminderen.
- Het anders organiseren van de zorg en welzijnssector. Nicole de Boer doet onderzoek naar het vormgeven van de logistiek van de zorg waarbij het perspectief van de eindgebruiker leidend is. Uit eerder onderzoek is bekend dat dit bijdraagt aan het voorkomen van piekbelasting in de zorg, maar ook aan het voorkomen van het aanbieden van teveel zorg. Desiree Winkelaar doet onderzoek naar het betrekken van eindgebruikers bij zorginnovaties. Bij dienstverlenende processen speelt echter niet alleen de inhoudelijke kwaliteit van een dienst een rol, maar ook de interactie tussen degene die de dienst verleent (professionals) en klanten. Daarom is het bij anders organiseren in de zorg belangrijk om te voorkomen dat het ten koste gaat van werkplezier van professionals met alle gevolgen van dien. Het kan bijvoorbeeld de kwaliteit van de dienstverlening negatief beïnvloeden en het kan leiden tot meer uitval of uitstroom van personeel, waarmee klanten én professionals niet zijn gediend.